Themareeks: wat kan niet-stedelijk Nederland doen om vitaal te blijven?

De Voorstad: bouwen aan eigen identiteit

Miljoenen Nederlanders wonen in een suburbane omgeving. In huizen en in wijken tussen stad en platteland. In het geval van de voorstad zelfs letterlijk vastgehecht aan de stad, met polders en parken in de ‘achtertuin’. Ze zijn groot geworden in de vorige eeuw met de vlucht van middenklasse-gezinnen uit de steden.

Nu is de situatie anders. De jonge mensen, de kennis, de banen en de dynamiek concentreert zich in de steden. Die motorische kracht druppelt slechts gedeeltelijk door over de stadsgrenzen. De voorsteden zullen op zoek moeten naar nieuwe – en extra – functies binnen het stedelijk systeem.

Karakteristieken van de Voorstad:

  • Woon- en of werkstad, vrijwel geheel afgeleid van de centrale stad, functioneren steeds meer als verlengde stadswijken en werkterreinen.
  • Bewoners voorsteden veelal onmisbaar voor functioneren stedelijk systeem: veel verplegers, timmerlieden, onderwijspersoneel en vaktechnici wonen in de voorsteden en werken in de stad
  • Voorheen toevluchtsoord middenklasse gezinnen, door toenemende druk op stedelijke woningmarkt betreden nieuwe – ook kwetsbare – groepen bewoners de voorsteden
  • In veel gevallen sterke vergrijzing van de populatie, maar ook kansen om nabije stedelijke dynamiek (studenten, jonge mensen) naar de voorsteden toe te trekken
  • Identiteit en zelfbeeld verknoopt met centrale stad, beperkt aantal identiteitsdragers in eigen gemeentegrenzen aanwezig

Voorbeeldgemeenten

Capelle a/d IJssel | Vught | Rijswijk | Leiderdorp
Gilze en Rijen | Borne | Veldhoven | Heiloo | Vlaardingen

Uitdagingen en valkuilen

We komen tot de volgende uitdagingen voor de voorstad:

  • Waardedragende functies naar binnen halen (nieuwe economie, cultuur, onderwijs, kennis, sport, voorzieningen, etc.), werken aan eigen identiteit en zelfdefinitie
  • Gebruik maken van overdruk in stedelijke snelkookpan door interessante groepen aan de voorstad te binden: studentenhuisvesting, woon- werkcombinaties voor zzp’ers, dependances voor kennisinstellingen, uitwijklocaties voor bedrijvigheid met hoge toegevoegde waarde (zoals ASML voor Veldhoven)
  • Definiëren van belangrijke toeleverende functies aan centrale stad; unieke bijdrage in ‘tekortsectoren’ (techniek, zorg, onderwijs), woon- en bedrijfsruimte voor stedelijke overspill, behoud en bescherming van landschappelijke, recreatieve en natuurlijke waarden dicht bij de stad

Een typologie van middelgrote gemeenten

In 2019 start Blaauwberg met een themareeks over de gevolgen van urbanisering voor niet-stedelijk Nederland. De kennis die we daarvoor gebruiken hebben we opgebouwd aan de hand van diverse leergangen die Blaauwberg heeft ontwikkeld. In het bijzonder de twee bestuurlijke leergangen voor de Colleges van B&W van Voorschoten en Wassenaar, waar we gekomen zijn tot een typologie van middelgrote gemeenten, met 11 onderscheidende typen.

We hebben deze typologie zelf geconstrueerd aan de hand van statistische gegevens, bekende historie en actuele omgevingskennis. En met plaatsing van Nederlandse en lokale ontwikkelingen, in het bredere internationale perspectief van de ‘urban studies’.

Voorstad

Meer informatie/contact

Blaauwberg verzorgt strategische leergangen op maat in diverse regio’s/gemeenten (o.a. Apeldoorn, Leiden, Amsterdam en Den Haag). In een themareeks nieuwsbrieven delen we bovenstaande inhoud, een kleine voorproef van de kennis en vragen die in deze sessies aan de orde komen.

Belangstelling voor een leergang/masterclass in uw omgeving? Behoefte aan strategische ondersteuning? Neem vrijblijvend contact op.

Neem contact op

Neem contact met ons op via bijgaande contactgegevens. Wij komen spoedig met een reactie.