Een van de nauwkeurigste analyses over het coronavirus is afkomstig van Tomas Pueyo, een Californische statisticus en ingenieur. Zijn artikel: “Coronavirus: The Hammer and the Dance” wordt veel gelezen, sinds het op internet circuleert. Dat heeft zeker te maken met de mooie metafoor in de titel: iets volkomen ongrijpbaars en vernietigends als een pandemie te lijf gaan met een hamer en een dans. Een metafoor die ook handelingsperspectief verschaft: hoe komen we aan een koers, in deze tijd vol mist?

Het begint met een virus dat over de wereld raast. Er is maar een manier om aan die razernij een eind te maken: de hamer. Een krachtige, nietsontziende dreun. Een ‘lock down’, in alle variaties, van de strenge Chinese tot de milde Zweedse. Zorgen dat het virus niet meer beweegt. En tijd winnen om je toe te rusten voor de volgende fase: meer kennis over het virus, een versterkte gezondheidszorg, een gedisciplineerde bevolking, voldoende voorraden.

De hamer slaat twee, drie of vier maanden hard neer, tot de beweging uit het virus is: bijna geen nieuwe besmettingen.

Grafische verbeelding uit het artikel van Tomas Pueyo.
Pueyo gaat in zijn artikel – 19 maart – nog uit van hoogstens 7 weken. Gezien onder andere de gebleken langere opnametijd op de IC is een correctie naar maximaal 4 maanden inmiddels voorstelbaar.

Maar dan zijn we er niet. Het virus raast niet meer, maar het is er nog wel. Het kan weer ontbranden. Het kan zelfs in een nieuwe variant muteren en weer gaan razen. Dan komt de fase van de dans. Geen harde klap meer, maar meebewegen met het besmettingspatroon. Veel testen en bij een positieve uitslag contactonderzoek doen. Per sector en per regio kijken wat werkt en noodzakelijk is. Pueyo gaat op basis van een epidemiologische analyse uit van een periode van anderhalf jaar. In die anderhalf jaar wordt de wereld langzaam weer groter. Hoe langer besmettingen weg blijven en hoe groter het besmettingsvrije gebied, hoe meer er kan. Maar risico’s worden gemeden. Grote aantallen mensen bij elkaar en onbelemmerde internationale verbindingen zijn lange tijd uit beeld.  

Als dit beeld klopt, komt de coronacrisis in de buurt van de vorige grote pandemie, de Spaanse Griep. Die ontbrandde in maart 1918 (vermoedelijk in Amerika) en doofde definitief uit in de vroege zomer van 1920. Het is niet leuk om de vrees bevestigd te zien dat het lang gaat duren. Maar aan de andere kant: de hamer en de dans bieden wel een perspectief . Er kan een strategie op worden gebouwd. Je kunt, met andere worden, weer nadenken over ondernemen.

De kunst is om grote evenementen op te knippen. Grote ruimtes her in te delen. Strikt deurbeleid voeren in horeca en in musea. Fysieke mobiliteit beperken door videoconferencing. En op maat risicoanalyses maken. Europees voetbal in 2021? Riskant. Een Europees congres van rustige wetenschappers in kleine groepen in 2021?  Wellicht.

Drie praktische zaken:

• Maak elkaar niet gek met deadlines. De Olympische Spelen zijn ongeveer het laatste wat je wilt vanuit epidemiologisch uitgangspunt: hele grote massa’s, op basis van een mobiliteit die werkelijk de hele planeet overspant. En toch claimt het IOC de zomer van 2021 al vast. Doe dat nou niet. Concentreer op wat wel kan: oefenschema’s, regionale wedstrijden, improviseren.

• Houdt rekening met hersteltijd. Zo plompverloren als het IOC, zo verstandig is de organisatie van het Wereld Muziek Concours in Kerkrade. Voorzien voor 2021, nu uitgesteld naar 2022. Omdat de korpsen weer inkomsten moeten opbouwen, moeten oefenen, ervaringskapitaal nodig hebben.

• Haal de psychologie uit de virologie. Goederenstromen zijn verstoord. Niet omdat er geen schepen en vliegtuigen meer zijn, maar omdat landen protectionistische reflexen koesteren. Leveranciers moeten heel lang wachten op hun geld. Niet omdat het geld op is, maar omdat de klanten bang zijn. Maar geld- en goederenstromen geleiden het virus niet. Spreek je vrees uit, herstel het vertrouwen en ga zaken doen.

Het volledige artikel van Tomas Pueyo is op zijn website raadpleegbaar, evenals twee andere (ook interessante) artikelen van zijn hand. Het artikel is inmiddels in 37 talen verschenen, waaronder ook in het Nederlands.