Het gaat – aan het begin van de Corona-recessie – economisch niet slecht met Midden-Holland (Bodegraven-Reeuwijk, Gouda, Krimpenerwaard, Waddinxveen en Zuidplas). De werkloosheid is laag, de diversiteit van het midden- en kleinbedrijf is groot en de arbeidsparticipatie hoog.

Midden-Holland: (te) kleine economie, maar wel veel techniek

Daar staat tegenover dat de beroepsbevolking voor Randstedelijke begrippen wat te laagopgeleid is en de economie van de regio verhoudingsgewijs wel aan de kleine kant is. In Midden Holland woont 6,3 procent van de Zuid-Hollanders, maar Midden-Holland telt maar 5,5 procent van het aantal banen in de provincie. Per 100 leden van de beroepsbevolking telt de regio 77 banen. Belangrijke oorzaak is de relatief sterk teruggelopen werkloosheid tijdens de vorige recessie. De regio heeft dus geen centrumfunctie.

Dat zet het economisch profiel van de regio onder druk: Midden-Holland verschuift langzaam en wat ongemerkt van een werk- naar een woonregio. Ook de mate waarin Midden-Holland erin slaagt om als gesprekspartner in het economisch debat in de Randstad op te treden en innovatiegelden te binden is nu (te) beperkt. En de vraag is hoe weerbaar de regio nu is.

Wat dat betreft is van belang dat de regio een zwaartepunt heeft in handel en industrie. Dat maakt enerzijds conjunctureel gevoelig, aan de andere kant biedt technologie en industrie op termijn ook groeikansen.

Agenda in vier speerpunten

Doel van een regionale economische agenda is uiteraard de economische spankracht te versterken en toekomstbestendig te houden. Een gezamenlijke visie moet ook uitmonden in actie. Daar past een speerpuntstrategie goed bij. Niet als stip op de horizon, maar als inzet ‘per direct’ van de sterke punten van de regio. Om innovatie te stimuleren, kennis(instellingen) te binden, interessant te zijn voor investeerders (inclusief overheidsfondsen) en start-ups.

We komen tot vier thematische speerpunten, die Midden-Holland kenmerken, onderscheiden van wat er in de omgeving gebeurt en die een aantrekkelijk profiel vormen.

1. Techniek: Midden-Holland als het centrum van modern vakmanschap in de Randstad
2. Zorgtechnologie: ontwikkelen van toepassingen voor domotica en langer thuis wonen
3. Midden-Holland als innovatiecentrum voor bouwen in moeilijke bodemomstandigheden
4. Midden-Holland als ‘best practice’ in transport, logistiek en distributie.

Daarmee legt deze economische visie de koppeling met een aantal belangrijke maatschappelijke thema’s: 1. techniek als voorwaarde voor transities op het gebied van energie, klimaat, transport en logistiek, landbouw en meer 2. vergrijzing en zorgkosten 3.bodemdaling en 4. goede landschappelijke inpassing, beheersing van verkeersstromen, stadsdistributie, hoogwaardige arbeid en technologische innovatie in transport, logistiek en distributie.

De speerpunten hebben een sterk technisch/ technologisch accent. Dat komt voort uit vijf motivaties:

• de mkb-maakindustrie in de regio is sterk
• het sluit aan bij bestaande structuren en speerpunten vanuit het beroepsonderwijs
• aan de moderne maakindustrie zitten veel interregionale en internationale ketens van kennis en toelevering vast: het is stuwende bedrijvigheid
• techniek/ technologie is een sleutelfactor in een aantal belangrijke maatschappelijke vraagstukken (zoals energietransitie, zorg, mobiliteitscongestie en bodem)
• ze vormen een aanvulling op het bestaande ‘Randstedelijke pakket’ van innovatiespeerpunten en economische clusters.

Effectiviteit in de triple helix

Midden-Holland heeft de afgelopen jaren ook gezocht naar meer effectiviteit in de triple helix samenwerking. Deze Economische Visie biedt daarom ook:

• Een handreiking voor het vergroten van het organiserend vermogen van het triple helix-overleg en de slagkracht van de regio.
• Een duidelijke positionering van de regio; een koersboek, waarmee Midden-Holland een positie neerzet, een agenda opbouwt en een sterkere positie opbouwt in het aantrekken van (overheids)investeringen.
• Een handelingsagenda voor de bestuurlijke tafel en de werkorganisatie van de triple helix.

Op die handelingsagenda staan zeven projecten:

1. Techniek: Midden-Holland als het centrum voor vakmanschap van de Randstad
2. HBO Campus Gouda
3. Midden-Holland als praktijkcentrum voor bodemdaling en bouwen in moeilijke bodemomstandigheden
4. Zorgtechnologie
5. Arbeidsmigranten en hun bijdrage aan Midden-Holland
6. Distributie en logistiek
7. Begeleiden van de transformatie in de retail.

En drie programmalijnen (doorgaande thema’s die zich niet lenen voor een projectvorm, maar wel van belang zijn in de monitoring, informatie-uitwisseling en lobby):

• Voortgang van alle ruimtedossiers
• Voortgang van dossiers bereikbaarheid en mobiliteit
• Energie, duurzaamheid en de verstedelijkingsopgave.

Corona en de nieuwe economische visie

De Corona-crisis stelt de nieuwe economische visie voor Midden-Holland natuurlijk in een ander daglicht dan bij de start van het traject in 2019 beoogd was. En toch ook weer niet. Wat voor Corona verstandig economisch beleid was, zal dat tijdens en na de Corona-crisis waarschijnlijk ook zijn. De analyse en de agenda blijven gelden, om te kunnen zien waar de regio alert moet zijn, wat de sterke punten zijn en waar op langere termijn de opgaves liggen. Deze visie laat ook het belang zien van samenwerking tussen ondernemers, overheid en onderwijs, iets dat nu alleen maar belangrijker wordt. Regio’s die zich goed organiseren en goed samenwerken, zullen sterker staan in de crisis.