Het tekort aan technisch personeel leidt in Nederland nog net niet tot paniek – zoals dat in de zorg al wel het geval is – maar het scheelt niet veel. Het tekort is een rem op de welvaart: talrijke waardescheppende functies blijven vacant. Het is ook een rem op het welzijn: de kwaliteit van de zorg loopt gevaar en grote nationale doelen als de energietransitie komen niet uit de verf. De formele arbeidsmarkt – werkgevers melden vacatures en recruiters gaan zoeken – is bijna tot stilstand gekomen. Werkgevers zoeken het in outsourcing, automatisering, migranten en andere strategieën.

Daarmee is ook een ‘objectieve’ becijfering van het tekort onmogelijk.

Om toch een indicatie te geven, kan de volgende rekensom behulpzaam zijn. Nederland  krijgt vanuit het omringende buitenland vaak het verwijt vooral te handelen met andersmans’ spullen en zelf weinig te maken. Als we kijken naar de beroepsbevolking, klopt dat wel een beetje. In landen als Duitsland, Vlaanderen, Oostenrijk en Zweden heeft omstreeks 24% van de werkenden een technisch of beta-beroep. In Nederland is dat 19%. We komen dus 5% ‘te kort’. Bij 8.5 miljoen werkende Nederlanders komt dat neer op 425.000 mensen. Met deze vuistregel – 5% van de werkende beroepsbevolking – kan elke regio z’n eigen tekort uitrekenen.

Nu lijkt 5% nog overzichtelijk. Maar helaas:

• We hebben het over arbeid op mbo, hbo- en wo-niveau. En mbo het liefst op het niveau ‘vakman’, mbo niveau 4. Aan de dringend gewenste nieuwe instroom gaat dus een langdurig opleidingstraject vooraf.
• 5% erbij is genoeg om in de Europese pas te lopen. Maar ook bij onze buren is het tekort enorm. 5% is pas het begin.

En zelfs die 5%. Die zouden we halen als morgen…

• …alle ingeschrevenen in de werkloosheidwet, of…
• …alle personeel in de horeca, of…
• …alle ambtenaren bij de overheid…

… zich op de arbeidsmarkt zouden melden met een diploma mbo 4, hbo of wo in een technisch of bèta-beroep.

Er is voor generaties werk in beroepskeuzebeinvloeding en opleidingen. En wie zorgt er tot die tijd voor de leidingen, de filters, de software, de schakelaars, de verspaning, de warmepompen, de processors, de…?

Het is in het zicht van de Europese verkiezingen geen populaire boodschap. Maar zonder arbeidsmigranten blijft dit land niet leefbaar.