Kenniscentrum Ondernemersfonds
In de afgelopen tien jaar is het aantal ondernemersfondsen in ons land fors toegenomen. Blaauwberg staat aan de kiem van deze ontwikkeling. Aart is bedenker, oprichter en voorzitter van het Ondernemersfonds Leiden in 2005. Het eerste Ondernemersfonds van het land.
De oprichting van het Leidse fonds bleek een ‘oerknal’. Van één naar ruim veertig gemeentebrede fondsen, en ruim tweehonderd afgeleide gebiedsfondsen. Een meerderheid van de fondsen naar ‘Leids model’ zijn in de startfase door Blaauwberg ondersteund. Ieder jaar komen er weer een aantal bij.
Blaauwberg is het kenniscentrum op het gebied van Ondernemersfondsen. Alle kennis over de drie meest gebruikte fondsmodellen (gemeentebreed, reclamefonds en BIZ) is hier aanwezig. We doen onderzoek, organiseren het lokale gesprek en staan ondernemers en gemeenten bij van start tot de uiteindelijke inrichting van het fonds.
Ons aanbod
Het komen tot een Ondernemersfonds is een kwestie van maatwerk. Het is niet een kwestie van kopiëren van een format. Lokale ambities en uitdagingen staan centraal. Een ondernemersfonds moet daarop aansluiten.
De inzetbaarheid van Blaauwberg past zich op de lokale vragen aan. De praktijk van bijvoorbeeld Terschelling is heel anders dan die van een grote stad als Utrecht. We treden altijd in overleg met lokale partijen over de meest effectieve inzetbaarheid van ons bureau.
U kunt met al uw vragen over fondsvorming bij ons terecht. Meer in detail bieden we u het volgende aanbod:
- Oriënterend onderzoek: raadplegen primaire stakeholders, afweging tussen de drie modellen, houtskoolschets werkplan, ‘go – no go’ beslissing vervolgstap
- Full-service onderzoek: volledige raadpleging lokale stakeholders, planontwikkeling onder regie van ondernemers, volledige rapportage inclusief voorstel inrichting werkorganisatie, presentaties, verzorging schriftelijk materiaal, begeleiding politieke besluitvorming, basisinrichting fonds (statuten, convenant, e.d.)
- Inrichten werkorganisatie: technisch inregelen (bevoorschotting, btw-positie, etc.), organisatorisch werkplan, vaststellen trekkingsrechten, voorbereiding fondsmanagement
- Interim-fondsmanagement: bij start of op tijdelijke basis, ‘jagen’ op plannen en investeringen, leggen verbindingen, inhoudelijke doorontwikkeling
- Evaluatie en doorontwikkeling: doorlichting werkorganisatie, gespreksvoering stakeholders, rapportage, begeleiding bij politieke bespreking
Om de start van het proces te versoepelen kunt u ons vragen om vrijblijvend een mondelinge toelichting te geven over het Ondernemersfonds en de beschikbare modellen. We komen graag langs om u van de juiste informatie te voorzien alvorens u een start maakt. Plan nu een afspraak bij ons in.
Aanleidingen
De redenen om over een ondernemersfonds te beginnen zijn zeer divers. We noemen een aantal oorzaken die op veel plekken een rol spelen:
- Gebrekkige organisatiegraad: weinig onderling contact, versplintering van het woordvoerderschap, regie over de lokale economie in handen van gemeente en andere partijen
- Free-riders: ondernemers die niet meebetalen maar wel meeprofiteren van gezamenlijke activiteiten en voorzieningen
- Weinig realisatiekracht: activiteiten en voorzieningen staan onder druk of worden niet gerealiseerd; de sfeerverlichting in winkelcentra, parkmanagement en beveiliging op bedrijventerreinen, publieksactiviteiten in steden en dorpen, b2b bijeenkomsten, kennis&kunde, etc.
- Wens tot emancipatie: eigen agendavoering ondernemers, gezamenlijk woordvoerderschap, sterk belegde kennisfunctie
- Interactie profit & non-profit: ontstaan nieuwe samenwerkingsverbanden, integratie van onderwijs/sport/cultuur in ondernemersklimaat
Het zijn uiteindelijk de lokale ambities die kleur en invulling van een ondernemersfonds bepalen.
‘Voor en door ondernemers’
Volgens de landelijke consensus spreken we van een Ondernemersfonds wanneer er sprake is van een onafhankelijke, zelfstandige financiële positie van ondernemers. Kortom, een ‘fonds voor en door ondernemers’.
Er bestaat niet zoiets als een richtlijn, maar in de landelijke praktijk vertaalt dit principe zich in de volgende uitgangspunten:
- Bestedingsvrijheid: ondernemers beslissen zelf over de bestedingen; alles wat zij aanmerken als hun gezamenlijk belang komt voor financiering in aanmerking
- Autonomie: het fonds maakt afspraken met de gemeente over non-interventie en non-substitutie; de gemeente zal geen taken op het fonds afschuiven en onthoudt zich van inhoudelijke beïnvloeding
- Vormvrijheid: de ondernemers beslissen zelf over de gewenste organisatie van het fonds.Gebiedsgericht, sectoraal of gemeentebreed; het is allemaal mogelijk.
- Meebetalen = meepraten: de aansturing van het fonds is een lokale aangelegenheid, afspraak is wel dat iedere ondernemer die meebetaalt in enige vorm kan meepraten over de bestedingen en organisatie van het fonds. Meestal gaat dat langs de lijnen van (bestaande of op te richten) ondernemersverenigingen.
De drie modellen
In het verleden zijn meerdere financieringsinstrumenten aangegrepen om fondsvorming mogelijk te maken. In het huidige debat gaat het vrijwel altijd over een keuze tussen drie modellen: het gemeentebreed fonds (‘Leids model’), een BIZ of een fonds op basis van de reclamebelasting.
| Gemeentebreed | Reclamefonds | BIZ | |
|---|---|---|---|
| Hoofdkarakteristiek | Gemeentebreed fonds ‘voor en doorondernemers’ op basis van verhoogde ozb-opbrengst niet-woningen | Belasten van reclamevoerende panden voor fondsvorming. In te richten als fonds ‘voor en door ondernemers’ | Rijksregeling: wettelijk kader. Begrensd in bestuursduur en bestedingsmogelijkheden. |
| Toepassing | Gemeentebreed | Zowel gemeentebreed als gebiedsgericht | Gebiedsgericht, vooral geschikt voor reeds georganiseerde gebieden |
| Realisatie | Herenakkoord tussen initiatiefnemers en gemeenteraad op basis van plan en goed onderzoek | Autonome bevoegdheid gemeente, geen extra draagvlakeisen | Wettelijk verplichte telling: 50% respons, > 2/3 voor, woz-waarde voorstanders > tegenstanders |
| Bestedingen | Vrije bestedingsruimte | Vrije bestedingsruimte mogelijk | Beperkt, vooral bestedingen in verlengde van gemeentelijke taken |
| Bezwaargevoeligheid | Geen. Enkel bezwaar tegen woz-waardering mogelijk, niet tegen het tarief | Goed doordachte voorbereiding beperkt bezwaargevoeligheid | Regelgeleid kader en daardoor meer bezwaarmogelijkheden |
| Stabiliteit | Bewezen stabiliteit. Steeds meer fondsen voor ‘onbepaalde tijd’. | Wettelijk geen maximumduur. Heffing zal komende jaren blijven bestaan. | Maximale duur van 5 jaar. Jaarlijkse herpeiling aan te vragen door tegenstanders |
Hoe te beginnen?
De al langer bestaande fondsen kunnen over het algemeen rekenen op brede acceptatie van lokale ondernemers. De start kan echter – zoals dat altijd het geval is bij innovaties – starten bij een kleine groep initiatiefnemers.
Een ervaringsgegeven van de andere fondsen is dat wanneer aan onderstaande drie voorwaarden wordt voldaan de kans op het welslagen van een fonds groot is.
- Er is sprake van een initiatiefgroep van ondernemers die met het fonds aan de slag wil gaan
- Het gemeentebestuur erkent het principe ‘voor en door ondernemers’ en ziet dat het fonds een bijdrage kan leveren aan het economische klimaat
- Er ligt een beargumenteerd voorstel met nut en noodzaak van een fonds, inclusief een overzicht van de lokale gespreksvorming over het fonds
Blaauwberg kan initiatiefnemers met al deze drie punten bijstaan en begeleiden.
Neem vrijblijvend contact met ons op voor meer informatie of om een afspraak in te plannen. We komen graag langs om uw bestuur of collega’s in te lichten over de mogelijkheden van een Ondernemersfonds.
Recente fondsen
Na de oprichting van het Leidse Ondernemersfonds zijn er veel bijgekomen. Ruim veertig gemeentebrede fondsen en ruim tweehonderd afgeleide gebiedsfondsen. Een meerderheid van de fondsen naar ‘Leids model’ zijn in de startfase door Blaauwberg ondersteund. En ook ondernemers met een wens naar een gebiedsfonds weten ons te vinden. Onderstaande een recente selectie.
Evaluatie Pijnacker-Nootdorp
Blaauwberg heeft het bestuur van Ondernemersfonds Pijnacker-Nootdorp bijgestaan in de evaluatie van het fonds. Het fonds is inmiddels met vijf jaar verlengd.
Centrumfonds Texel
We ondersteunden de winkeliers in het Texelse dorp Den Burg bij de realisatie van een centrumfonds op basis van de reclamebelasting. De gemeenteraad is inmiddels akkoord. Het fonds start per 1 januari 2018.
Ondernemersfonds Westerveld
Ondernemersfonds Westerveld is per 1 januari 2017 actief. Met actieve begeleiding van Blaauwberg, van de start tot de inrichting van het fonds.
Blaauwberg brengt periodiek een nieuwsbrief uit met de meest actuele informatie over Ondernemersfondsen verspreid over het land. Meldt u hieronder aan.
Ondernemersfonds – de oerknal
Nodig ons uit voor een oriënterend gesprek of presentatie voor uw bestuur / collega’s
- 06- 1217 2126
- 071-524 7500
info@
Meer informatie
Download gratis het Kennisdocument Ondernemersfonds.
Contact
Nodig ons uit voor een oriënterend gesprek of presentatie voor uw bestuur / collega’s.
Neem contact op met Rob:
- 06- 1217 2126
robmanders@
Of laat u door ons terugbellen op een zelf gekozen moment.